15 listopada 1916 roku zmarł Henryk Sienkiewicz, pierwszy polski laureat Literackiej Nagrody Nobla, wybitny pisarz i dziennikarz oraz patron naszej szkoły.
Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz urodził się 5 maja 1846 roku w Woli Okrzejskiej na Podlasiu. Wola Okrzejska w powiecie łukowskim należała do babki pisarza, Felicjany Cieciszowskiej.
Sienkiewicz był spokrewniony z Joachimem Lelewelem – historykiem i działaczem politycznym, pisarką romantyczną Deotymą oraz Ignacym Chrzanowskim – profesorem historii i literatury. Kolejną ciekawostką jest fakt, że doskonale znany wszystkim ze świata polityki Bartłomiej Sienkiewicz – były minister spraw wewnętrznych – jest prawnukiem słynnego pisarza.
Ród Sienkiewicza wywodził się z litewskich Tatarów. Służyli oni ojczyźnie w szeregach chorągwi juszyńskiej. Przez setki lat jego przodkowie byli wyznawcami islamu, dopiero zaś jego pradziad, Michał Sienkiewicz, postanowił przyjąć chrzest.
Pisarza przez całe życie męczył kompleks związany z niskim wzrostem (154 cm!), dziecięcym wyglądem i brakiem krzepy fizycznej. To właśnie z tego powodu, gdy jako 17-latek zgłosił się do powstańczego oddziału, usłyszał: "dzieci nam tutaj nie potrzeba". Być może ta skrywana trauma sprawiła, że niewysokiego Michała Wołodyjowskiego uczynił doskonałym szermierzem.
W 1866 roku otrzymał świadectwo maturalne, na którym oceny bardzo dobre miał tylko z 3 przedmiotów: język polski, historia Rosji i Polski, geografia powszechna. Pozostałe oceny to 13 dostatecznych.
Nasz patron miał pechowy debiut książkowy – na okładce przekręcono jego nazwisko na... „Stankiewicz”. Podczas obchodów jubileuszu pracy twórczej 22 grudnia 1900 dzieci wręczyły pisarzowi Dziesięć Przykazań Sienkiewiczowskich. Pierwsze brzmiało: „Nie będziesz miał Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego i innych nade mną”.
Sienkiewicz pisał codziennie tyle, ile było potrzeba do jednego odcinka w gazecie. Gdy w 1886 roku drukowano "Potop" w dzienniku "Słowo", autor, przebywając za granicą, wysłał do redakcji następującą depeszę: "Telegrafujcie, gdzie jest Kmicic. Zapomniałem i nie mogę dalej pisać". Redakcja natychmiast przesłała odpowiedź: "Kmicic w Częstochowie wysadza armatę".
Jeden z wielbicieli Trylogii, ukrywający się pod pseudonimem Michał Wołodyjowski, ofiarował Sienkiewiczowi piętnaście tysięcy rubli. Pisarz nie chciał przyjąć prezentu i poprzez ogłoszenie w gazecie wezwał ofiarodawcę do cofnięcia darowizny. Ten jednak nie zgłosił się, a uzyskane w ten sposób pieniądze pisarz przeznaczył na fundusz stypendialny imienia Marii Sienkiewiczowej, z którego skorzystali między innymi: Maria Konopnicka, Stanisław Przybyszewski oraz Stanisław Witkacy.
W 1905 roku został uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. Był pierwszym polskim pisarzem i drugim po Marii Skłodowskiej-Curie Polakiem, który otrzymał to najbardziej prestiżowe wyróżnienie. Nagroda miała równowartość 100 000 rubli, co stanowiło wówczas ogromny majątek. Po otrzymaniu Nagrody Nobla, w przemówieniu Sienkiewicz podkreślał ogromne znaczenie nagrody dla Polski: „Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że żyje. Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać”.
Henryk Sienkiewicz dołączył do drugiej z najstarszych na świecie organizacji walczącej o prawa zwierząt, jakim było założone w 1864 r. w Warszawie Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce. Posiadał też jamnika o imieniu Wykop, którego traktował jak członka rodziny. Z tą wizją niektórym kłóci się fakt, że z lubością oddawał się polowaniom. Szczycił się tym, że w trakcie polowania w Afryce zastrzelił zarówno krokodyla, jak i hipopotama. Choć to może dziś wydawać się zaskakujące, w XIX wieku takie postawy były dość często łączone.
Sienkiewicz jest twórcą słowa pocztówka. Pisarz, pod pseudonimem Maria z B., zgłosił je pod koniec 1900 r. w konkursie na odpowiednik francuskiego wyrażenia oznaczającego kartkę korespondencyjną.
Według prowadzonych przez Bibliotekę Narodową od niemalże 20 lat badań stanu czytelnictwa w Polsce Sienkiewicz niezmiennie znajduje się w pierwszej piątce najpoczytniejszych autorów.
Źródło: Stan czytelnictwa w Polsce w 2019 r.
Ekranizacje dzieł Sienkiewicza od lat cieszą się rekordową oglądalnością. Pierwsze trzy miejsca najchętniej oglądanych przez Polaków filmów w kinach zajmują właśnie adaptacje jego książek. Na pierwszym miejscu królują „Krzyżacy” w reżyserii Aleksandra Forda z liczbą 32 315 695 widzów. Drugie miejsce należy do „W pustyni i w puszczy” Władysława Ślesickiego z 1973 roku (30 989 874 widzów). Trzecie miejsce od 1974 roku okupuje „Potop” Jerzego Hoffmana, który obejrzało w kinie 27 615 921 widzów.
Sienkiewicz był spokrewniony z Joachimem Lelewelem – historykiem i działaczem politycznym, pisarką romantyczną Deotymą oraz Ignacym Chrzanowskim – profesorem historii i literatury. Kolejną ciekawostką jest fakt, że doskonale znany wszystkim ze świata polityki Bartłomiej Sienkiewicz – były minister spraw wewnętrznych – jest prawnukiem słynnego pisarza.
Ród Sienkiewicza wywodził się z litewskich Tatarów. Służyli oni ojczyźnie w szeregach chorągwi juszyńskiej. Przez setki lat jego przodkowie byli wyznawcami islamu, dopiero zaś jego pradziad, Michał Sienkiewicz, postanowił przyjąć chrzest.
Pisarza przez całe życie męczył kompleks związany z niskim wzrostem (154 cm!), dziecięcym wyglądem i brakiem krzepy fizycznej. To właśnie z tego powodu, gdy jako 17-latek zgłosił się do powstańczego oddziału, usłyszał: "dzieci nam tutaj nie potrzeba". Być może ta skrywana trauma sprawiła, że niewysokiego Michała Wołodyjowskiego uczynił doskonałym szermierzem.
W 1866 roku otrzymał świadectwo maturalne, na którym oceny bardzo dobre miał tylko z 3 przedmiotów: język polski, historia Rosji i Polski, geografia powszechna. Pozostałe oceny to 13 dostatecznych.
Nasz patron miał pechowy debiut książkowy – na okładce przekręcono jego nazwisko na... „Stankiewicz”. Podczas obchodów jubileuszu pracy twórczej 22 grudnia 1900 dzieci wręczyły pisarzowi Dziesięć Przykazań Sienkiewiczowskich. Pierwsze brzmiało: „Nie będziesz miał Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego i innych nade mną”.
Sienkiewicz pisał codziennie tyle, ile było potrzeba do jednego odcinka w gazecie. Gdy w 1886 roku drukowano "Potop" w dzienniku "Słowo", autor, przebywając za granicą, wysłał do redakcji następującą depeszę: "Telegrafujcie, gdzie jest Kmicic. Zapomniałem i nie mogę dalej pisać". Redakcja natychmiast przesłała odpowiedź: "Kmicic w Częstochowie wysadza armatę".
Jeden z wielbicieli Trylogii, ukrywający się pod pseudonimem Michał Wołodyjowski, ofiarował Sienkiewiczowi piętnaście tysięcy rubli. Pisarz nie chciał przyjąć prezentu i poprzez ogłoszenie w gazecie wezwał ofiarodawcę do cofnięcia darowizny. Ten jednak nie zgłosił się, a uzyskane w ten sposób pieniądze pisarz przeznaczył na fundusz stypendialny imienia Marii Sienkiewiczowej, z którego skorzystali między innymi: Maria Konopnicka, Stanisław Przybyszewski oraz Stanisław Witkacy.
W 1905 roku został uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. Był pierwszym polskim pisarzem i drugim po Marii Skłodowskiej-Curie Polakiem, który otrzymał to najbardziej prestiżowe wyróżnienie. Nagroda miała równowartość 100 000 rubli, co stanowiło wówczas ogromny majątek. Po otrzymaniu Nagrody Nobla, w przemówieniu Sienkiewicz podkreślał ogromne znaczenie nagrody dla Polski: „Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że żyje. Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać”.
Henryk Sienkiewicz dołączył do drugiej z najstarszych na świecie organizacji walczącej o prawa zwierząt, jakim było założone w 1864 r. w Warszawie Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce. Posiadał też jamnika o imieniu Wykop, którego traktował jak członka rodziny. Z tą wizją niektórym kłóci się fakt, że z lubością oddawał się polowaniom. Szczycił się tym, że w trakcie polowania w Afryce zastrzelił zarówno krokodyla, jak i hipopotama. Choć to może dziś wydawać się zaskakujące, w XIX wieku takie postawy były dość często łączone.
Sienkiewicz jest twórcą słowa pocztówka. Pisarz, pod pseudonimem Maria z B., zgłosił je pod koniec 1900 r. w konkursie na odpowiednik francuskiego wyrażenia oznaczającego kartkę korespondencyjną.
Według prowadzonych przez Bibliotekę Narodową od niemalże 20 lat badań stanu czytelnictwa w Polsce Sienkiewicz niezmiennie znajduje się w pierwszej piątce najpoczytniejszych autorów.
Źródło: Stan czytelnictwa w Polsce w 2019 r.
Ekranizacje dzieł Sienkiewicza od lat cieszą się rekordową oglądalnością. Pierwsze trzy miejsca najchętniej oglądanych przez Polaków filmów w kinach zajmują właśnie adaptacje jego książek. Na pierwszym miejscu królują „Krzyżacy” w reżyserii Aleksandra Forda z liczbą 32 315 695 widzów. Drugie miejsce należy do „W pustyni i w puszczy” Władysława Ślesickiego z 1973 roku (30 989 874 widzów). Trzecie miejsce od 1974 roku okupuje „Potop” Jerzego Hoffmana, który obejrzało w kinie 27 615 921 widzów.
Galeria artykułu
